Thời tiết giao mùa đông – xuân thường thay đổi thất thường, sức đề kháng của trẻ còn yếu nên rất nhạy cảm với khí hậu bên ngoài. Chính vì vậy cha mẹ hết sức cẩn trọng và có những biện pháp phòng tránh bệnh cho bé. Một số bệnh hay gặp ở trẻ em vào thời điểm này:
1- Cảm cúm. Đây là bệnh lý hô hấp do vi khuẩn, virus gây ra, bệnh rất dễ lây lan. Những triệu chứng đầu tiên của cảm lạnh thường là ngứa họng, sổ mũi, nghẹt mũi và hắt hơi, sau đó là sưng họng, ho, đau đầu, sốt nhẹ, mệt mỏi, đau nhức cơ và chán ăn. Nước mũi của bé sẽ chuyển từ dạng lỏng sang đặc quánh và có màu vàng hoặc xanh. Cha mẹ cần lưu ý:
– Nên cho bé ăn các thực phẩm giàu protein như trứng gà, các chế phẩm từ đậu. Bé cần ăn nhiều rau xanh và hoa quả để bổ sung các vitamin cần thiết cho cơ thể. Tuyệt đối không cho trẻ ăn đồ lạnh.
– Khi trẻ bị bệnh cơ thể mất rất nhiều nước vì vậy cần được bổ sung lượng nước thay thế. Ngoài nước uống có thể cho trẻ uống thêm các loại nước sinh tố, sữa tươi để tăng sức đề kháng và dinh dưỡng cho trẻ. Cảm cúm là bệnh về đường hô hấp mà trẻ nhỏ hay mắc phải.
– Nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý loại dùng cho trẻ giúp vệ sinh vùng mũi họng, giảm triệu chứng nghẹt mũi để trẻ có giấc ngủ tốt hơn. Có thể thoa chút dầu khuynh diệp lên ngực và lưng trẻ giúp giữ ấm cơ thể, giảm ho và nghẹt mũi. Ngoài ra có thể thực hiện việc xông hơi cho trẻ.
– Cần luôn giữ ấm cho bé khi thời tiết thay đổi (đặc biệt là các bé mới sinh), nhất là các vị trí quan trọng như bàn chân, bàn tay, ngực, cổ, đầu. – Tăng cường dinh dưỡng và vitamin C, cho bé uống nước đầy đủ vào mùa thu để giúp bé có sức đề kháng. Với bé trên 6 tháng tuổi, có thể tiêm phòng cúm cho bé mỗi năm một lần.
2- Viêm mũi. Viêm mũi xuất hiện khi trẻ bị nhiễm lạnh. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ từ khoảng 6 tháng tuổi đến 7 – 8 tuổi. Đây là tình trạng viêm niêm mạc của hốc mũi và vùng họng mũi gây ngạt mũi kèm theo chảy nước mũi trong hoặc mũi nhầy mủ và ho. Đối với trẻ nhỏ, viêm mũi khiến trẻ bứt rứt, quấy khóc, kém ăn, đôi khi có nôn mửa, tiêu chảy… Nếu không được điều trị dứt điểm, bệnh tái phát nhiều lần sẽ dẫn đến biến chứng như viêm phổi, viêm tai, viêm tai giữa cấp, viêm xoang cấp. Biểu hiện của bệnh là trẻ thường bị sốt nếu bệnh nhẹ, chỉ 37,5o C, nếu bị bội nhiễm có thể sốt đến 39 – 40oC, trong 2-3 ngày. Các biểu hiện nêu trên, nếu kéo dài trên 7 ngày phải đề phòng có những biến chứng của viêm mũi. Cha mẹ cần lưu ý:
– Khi trẻ bị viêm mũi, hàng ngày cần nhỏ mũi cho trẻ bằng dung dịch nước muối 0,9%, ngày 3 – 4 lần cho đến khi trẻ hết chảy nước mũi, dạy trẻ biết cách xì mũi đúng.
– Cho trẻ ăn đủ chất dinh dưỡng thịt, cá, trứng, đậu, rau củ quả chín… giúp trẻ nhanh hồi phục.
– Nếu trẻ sốt cao trên 38C, cần hạ sốt bằng phương pháp lau mát và dùng thuốc hạ sốt theo chỉ định của thầy thuốc. Lau mát bằng khăn bông nhúng nước ấm (bằng thân 3-nhiệt của trẻ) vắt kiệt, lau khắp người trẻ.
3- Viêm tiểu phế quản. Viêm tiểu phế quản là bệnh hô hấp cấp tính, rất hay gặp ở trẻ nhỏ do viêm tắc các đường hô hấp nhỏ (hay còn gọi là tiểu phế quản). Bệnh xuất hiện quanh năm, cao nhất vào mùa đông và đầu mùa xuân. Triệu chứng ban đầu thường thấy nhất là tình trạng trẻ ho, chảy nước mũi trong, sốt vừa hoặc cao. Trẻ có thể xuất hiện những cơn ho ngày một kéo dài, nhất là về nửa đêm hoặc gần sáng. Trẻ nhỏ thường thở khò khè hoặc khó thở, thậm chí ngừng thở, bú kém, hay bị nôn trớ; bệnh thường kéo dài khoảng 7 ngày sau đó giảm dần rồi khỏi hẳn. Nếu bệnh được phát hiện và điều trị sớm sẽ cho kết quả tốt, những trường hợp nặng gây suy hô hấp có thể bị tử vong. Cha mẹ cần lưu ý:
– Cho trẻ uống nhiều nước để tránh thiếu nước và làm loãng đờm. Có thể nhỏ mũi 2-3 giọt nước muối sinh lý sau đó làm sạch mũi cho trẻ
– Những trẻ có dấu hiệu nặng như khó thở, bú kém, tím tái… hoặc có các yếu tố nguy cơ như trẻ dưới 3 tháng tuổi, trẻ sinh non, có bệnh tim phổi bẩm sinh, trẻ suy giảm miễn dịch thì cần nhập viện.
– Để phòng bệnh hiệu quả, các bà mẹ hãy cho trẻ bú sữa mẹ đến 2 tuổi, không để trẻ bị lạnh, giữ cho môi trường sống của trẻ được trong lành, không cho trẻ tiếp xúc với khói bếp than, khói thuốc lá, mầm bệnh.
– Cha mẹ nên vệ sinh cơ thể, đặc biệt là khu vực tai, mũi, họng cho trẻ hằng ngày. Để phòng tránh các bệnh thường gặp vàmùa đông ở trẻ, các bậc cha mẹ cần chăm sóc trẻ chu đáo hơn, tránh nhiễm lạnh, giữ ấm và đặc biệt là gió lạnh khi chiều về. Cần vệ sinh ăn uống và răng miệng cho trẻ thường xuyên để tránh nhiễm trùng.
4- Bệnh chân, tay, miệng, Bệnh do virus gây ra khiến trẻ bị ngứa ngáy; xuất hiện các vết phồng rộp trong lòng bàn tay, bàn chân và trong miệng chuyển biến thành sốt cao, chảy nước mũi và đau họng. Khi trẻ mắc bệnh bạn nên hạn chế không được tác động gì đến những vết phồng này cho tới khi khô hẳn. Loại gel mọc răng cũng sẽ làm dịu các vết loét trong miệng. Rửa tay sạch sẽ sau khi tiếp xúc với các vết phồng rộp.
5- Nhiễm trùng tai. Đối với trẻ nhò bị nhiễm trùng tai, có biểu hiện rất hay cáu giận, quấy khóc, thân nhiệt cao, dịch nước ở tai. Mắc nhiễm trùng tai nhiều lần sẽ dẫn đến hiện tượng tai dính và làm cho trẻ bị điếc tạm thời. Vì vậy bạn phải chú ý vệ sinh tai bé thật khô. Đối với trẻ ở lứa tuồi nhà trẻ, mẫu giáo nếu bị sốt, hãy cho trẻ uống paracetamol.
6- Rối loạn đường tiêu hóa. Bệnh do rotavirus gây ra và thường chỉ kéo dài trong ba đến bảy ngày Nguyên nhân chính dẫn đến chứng bệnh này do ăn phải thức ăn bị nhiễm khuẩn, trời lạnh, thức ăn nguội, hoặc mặc chưa đủ ấm, nhất là để hở lạnh vùng bụng, lạnh bàn chân… dẫn đến các chứng trướng bụng, đau bụng, đầy bụng, tiêu chảy ở trẻ em.Biến chứng nguy hiểm của bệnh là mất nước, mất muối quá nhiều dễ dẫn đến trụy mạch, thậm chí tử vong nếu không được bù nước kip thời. Cha mẹ cần lưu ý:
– Bù nước: Trẻ bị tiêu chảy sẽ bị mất nước. Cơ thể thiếu nước sẽ dẫn đến rối loạn điện giải gây nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó cần cho trẻ uống nhiều nước hơn thường ngày để phòng ngừa mất nước do tiêu chảy.
– Trẻ bị tiêu chảy thường biếng ăn do cơ thể mệt mỏi, do đó cha mẹ cần chú ý chế biến các món ăn dưới dạng lỏng, mềm như súp, cháo như cháo thịt gà, thịt lợn nạc nấu với cà rốt,… và phải kiên nhẫn cho trẻ ăn chậm, ăn nhiều bữa nhỏ nếu trẻ buồn nôn, nôn, khoảng cách giữa các bữa ăn khoảng 2 giờ 1 lần.
– Không cho trẻ uống thuốc “cầm” tiêu chảy, hoặc ăn lá ổi, hồng xiêm xanh,…các chất thải dễ ứ đọng lại đường tiêu hóa dẫn đến bệnh kéo dài và nặng thêm.