Năm 2025 đang chứng kiến những diễn biến phức tạp của tình hình thời tiết, khí hậu với lượng mưa lớn kéo dài tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước – điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết phát triển mạnh mẽ. Dịch sốt xuất huyết không còn là mối đe dọa tiềm ẩn, mà đang trở thành thách thức trực tiếp tới sức khỏe cộng đồng. Trước thực trạng đó, việc tăng cường công tác phòng, chống bệnh sốt xuất huyết là nhiệm vụ cấp thiết, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và mỗi người dân.
Sốt xuất huyết – nguy cơ hiện hữu, không thể chủ quan
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra, lây truyền từ người sang người qua muỗi vằn Aedes aegypti. Đây là loại muỗi hoạt động mạnh vào ban ngày, thường trú ngụ tại các khu dân cư đông đúc, nơi có nhiều vật dụng chứa nước.
Bệnh diễn biến nhanh, phức tạp, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến sốc, chảy máu nội tạng và tử vong, đặc biệt ở trẻ em, người cao tuổi và người có bệnh nền.
Dịch sốt xuất huyết năm nay diễn biến phức tạp do nhiều nguyên nhân: thời tiết bất thường; việc phòng, chống dịch tại cộng đồng còn mang tính đối phó; người dân chủ quan, chưa thực hiện nghiêm việc diệt muỗi, diệt lăng quăng; nguồn lực y tế tại nhiều địa phương còn hạn chế.
Chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương: Không để dịch lan rộng
Nhằm ứng phó với nguy cơ bùng phát dịch diện rộng, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành Công điện số 116/CĐ-TTg ngày 20/7/2025, yêu cầu các bộ, ngành và địa phương chủ động tăng cường công tác phòng, chống sốt xuất huyết.
Công điện nêu rõ: Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chịu trách nhiệm trước Chính phủ nếu để dịch bùng phát nghiêm trọng trên địa bàn. Tất cả các đơn vị, địa phương phải nâng mức cảnh báo, kích hoạt các kịch bản phòng, chống dịch tương tự như với COVID-19, chuẩn bị sẵn sàng thuốc men, cơ sở điều trị, phương án truyền thông và xử lý môi trường.
Bộ Y tế được giao trách nhiệm hướng dẫn chuyên môn, tổ chức đoàn kiểm tra, đôn đốc tại các điểm nóng. Các bộ, ngành như Giáo dục – Đào tạo, Thông tin – Truyền thông, Quốc phòng, Công an… cần phối hợp đồng bộ, lồng ghép hoạt động phòng dịch trong từng lĩnh vực.
Các giải pháp trọng tâm cần thực hiện ngay
.jpg?w=900 "Nhấn vào ảnh để phóng to")
Để kiểm soát hiệu quả dịch sốt xuất huyết, các địa phương và người dân cần thực hiện nghiêm túc một số giải pháp trọng tâm sau:
1. Tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng
Phòng, chống sốt xuất huyết phải bắt đầu từ thay đổi hành vi của mỗi người dân. Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh truyền thông qua loa phát thanh, mạng xã hội, báo chí, tờ rơi, panô… với nội dung dễ hiểu, dễ nhớ như:
“Không có lăng quăng, không có sốt xuất huyết”
“Lật úp dụng cụ chứa nước – Muỗi không có nơi sinh sản”
“Sốt cao đột ngột, không tự điều trị – đến ngay cơ sở y tế”
2. Diệt lăng quăng, bọ gậy là then chốt
Mỗi gia đình phải thường xuyên kiểm tra, vệ sinh môi trường sống: thu gom rác, chai lọ, lật úp vật dụng chứa nước mưa, thay nước bình hoa, bỏ muối hoặc dầu vào chậu nước, khơi thông cống rãnh. Việc diệt lăng quăng phải được lặp lại hàng tuần, có sự tham gia của cả cộng đồng.
3. Tổ chức chiến dịch cao điểm phòng dịch
Các địa phương cần phát động chiến dịch đồng loạt, liên tục, đặc biệt vào tháng 7–9 – thời kỳ cao điểm của dịch. Huy động lực lượng thanh niên, dân quân tự vệ, tổ dân phố… đến từng nhà hướng dẫn diệt muỗi, phun hóa chất diệt côn trùng tại các ổ dịch.
4. Chuẩn bị tốt năng lực điều trị
Ngành Y tế cần sẵn sàng mọi nguồn lực để tiếp nhận, điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết. Các bệnh viện tuyến huyện, tuyến tỉnh cần được tập huấn kỹ về phác đồ điều trị, phân loại bệnh, hạn chế chuyển tuyến không cần thiết. Cần tránh tình trạng quá tải bệnh viện, ảnh hưởng đến chất lượng điều trị.
5. Phát huy vai trò của cơ sở và cộng đồng
Tổ dân phố, ban công tác mặt trận, chi hội phụ nữ, đoàn thanh niên… là lực lượng nòng cốt trong giám sát, nhắc nhở người dân chủ động phòng dịch. Nơi nào để phát sinh ổ dịch mà không xử lý triệt để cần kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu địa phương.
Trách nhiệm từ mỗi người dân: Mỗi nhà là một pháo đài phòng dịch
Bài học từ đại dịch COVID-19 đã cho thấy: ý thức của người dân là yếu tố quyết định thành công hay thất bại trong phòng, chống dịch. Với sốt xuất huyết – một loại bệnh chưa có vaccine phòng ngừa phổ biến – thì việc diệt muỗi, diệt lăng quăng là biện pháp hiệu quả nhất.
Mỗi người dân cần tự hỏi: gia đình mình đã đậy kín bể nước chưa? Khu vườn có vũng nước mưa đọng lại không? Trẻ em trong nhà có được hướng dẫn cách phòng muỗi đốt không? Khi xuất hiện triệu chứng sốt cao, nhức đầu, đau cơ… có đến khám sớm hay không?
Nếu mỗi người, mỗi nhà đều hành động cụ thể, thường xuyên thì sốt xuất huyết sẽ không còn là nỗi lo.